KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ
Şahabettin KÜÇÜKYAZICI
Merkez Bankası’nın indirimi kararları sonrası Türk Lirası hızla değer kaybetmektedir..
Son olarak Perşembe günü, Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu, 100 baz puan faiz indirimi kararı aldı. Bunun ardından dolar hızla yükseldi ve 11 TL seviyelerinde seyretmeye başladı. Bu duruma başta muhalefet partileri olmak üzere, toplumun pek çok kesiminden tepkiler yükselmektedir.
Bazı siyasiler, “Ülkenin yer altı ve yer üstü zenginliklerini; işçilerin, çiftçilerin alın terini yabancılar bedava alabilsinler diye, Hükümet TL’nin değerini bilerek düşürdüğünü” dahi iddia etmektedirler. Bundan maksadın, “ Yirmi yıldır yapılmakta olduğu gibi, ülkeye biraz döviz girmesini sağlamak” olduğu ileri sürülmektedir.
Halbuki, Türk Ulusu Kurtuluş savaşımızla tüm dünyanın hayranlığını kazanmıştır. Büyük Önder Atatürk, Cumhuriyetin kurulmasından sonra da yaptığı devrimler ve iktisadi başarılarla dünyaya örnek bir İktisadi Zafer de kazanmamızı da sağlayabilmiştir. .
Fabrika üstüne fabrikalar açarak, güçlü bir ekonominin temellerini de atmıştır.
KAMU İSTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ
Temeli Atatürk döneminde atılmış olan, Kamu İktisadi Teşebbüsleri, 1980 yılına kadar varlığını ve faaliyetini sürdürmüş, bu tarihten itibaren artık ABD’nin hedef tahtasındadır.
Süleyman Demirel Başbakan, Turgut Özal Müsteşarıdır. Türkiye;
“…KİT’lerle ilgili ilk hukuki düzenleme 1938 yılında yapılmış ve bu tarihten 1983 yılına kadar yapılan tanımlarda KİT’lerin kapsamı genişletilerek mevzuat geliştirilmiştir. Bu bağlamda KİT’leri düzenleyen 1938 tarihli 3460 sayılı kanunda “sermayesinin tamamı devlete ait olan kuruluşlar olarak tanımlanırken, 1964 yılında çıkarılan 440 sayılı yasa ile “sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan kuruluşlar da İktisadi Devlet Teşekkülü statüsüne alınmıştır.1980’li yıllarla beraber neo-liberal politikalar uygulamaya karar vermiş ve bu politikalar ilk olarak, KİT’ler üzerinde etkilerini “özelleştirme” uygulamaları olarak göstermiştir. Bu süreç içerisinde KİT’ler tarafından yerine getirilen kamu hizmetlerinin alanının daraltıldığı yada ortadan kaldırıldığı görülmektedir.”
Bu kararlar, hem ekonomik hem de sosyal alanda, Atatürk döneminde yapılanların yok edilmesinin başlangıcı olmuştur. Ekonomik alanda atılan yanlış adımlar, giderek Ülkemizi zayıflatmış, tarımda, hayvancılıkta, madencilik ve enerjide kendi ihtiyacımızı karşılayamaz hale gelmemize neden olmuştur.
O tarihe kadar, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Türkiye Ekonomisinde lokomotif görevi üstlenmişlerdir.
Son zamanlarda, Devlet Planlama Teşkilatı, Hesap Uzmanlar Kurulu başta olmak üzere, pek çok Bakanlık Teftiş Kurulu kaldırılmış veya işlevsiz duruma getirilmiş olmakla kamuda yeni bir döneme girilmiştir.
“KİT’lerde neo-liberal politikalar doğrultusunda yaşanan dönüşüm iki basamakta gerçekleştirilmiştir. Birinci basamakta, “kuralsızlaştırma” 3 ile, 1983 tarihinde 60 sayılı KHK’nın getirdiği düzenlemeyle birlikte, KİT’ler tarafından görülen kamu hizmetleri parçalanarak piyasa mekanizmasının işleyişine terk edilmiş; ikinci basamakta ise 1986 tarihinde çıkarılan 3291 sayılı kanunla birlikte “özelleştirme” 4 mekanizmasıyla, mülkiyetin devredilmesi suretiyle, KİT’ler tarafından görülen kamu hizmetleri özel sektöre bırakılmıştır. KİT’lerde neo-liberal politikalar doğrultusunda ilk kırılma, 1983 yılında düzenlenen 60 sayılı KHK tarafından, kuralsızlaştırma ile gerçekleştirilmiştir. 60 sayılı KHK ile, kamu sektörü alanında, kamu yararı ve sosyal faydayı gerçekleştirmek için yerine getirilen kamu hizmetlerinde ikili ayrıma gidilerek; bir kısım kamu hizmetleri, kamu sektöründe piyasa mekanizmasının işleyişine terk edilirken, bir kısım kamu hizmetlerinde kamusal mekanizma kullanılmaya devam edilmiştir.”
* 2017 yılında 3.2 milyon, 2018’de ise 3.5 milyon ve her birinde ortalama 3.5 kişinin yaşadığı ‘hane’ sosyal destek aldığı bilinmektedir.
* 2020 yılında 99 bin 588 esnaf dükkanını, 40 bin 735 işletme sahibi de şirketini kapattığı ifade edilmektedir.Satılanlar, Türkiye Cumhuriyeti’nin, yani bizim malımız, mülkümüzdür. Liste haline getirildiğinde uzunluğu metrelerle ifade edilebilecek, satılanların kamu işletmeleri ve mallarının bedelleri ile Ülkemizin, halkımızın refahında bir artış da sağlanmamıştır. Haraç-mezat satılan kuruluşlar, çoğu kez mevcut mal varlıklarından daha ucuz bedellerle alıcılarına teslim edilmişler, sonucunda satışın hiçbir yararı olmadığı gibi, Devletimizin dış ve iç borçları katlanarak artmış bulunmaktadır.
* işçimiz, dünyanın en ucuz işçileri arasında yer almaktadır.
* Halkımız yoksullaşmaktadır. 2019 yılında Türkiye’de yaşayanların yüzde 34’ü ‘devlet yardımı’ aldığı bilinmektedir.
* 2020’de elektrik faturasını ödeyemeyen yoksul ailelere 1.7 milyar lira elektrik faturası yardımı yapılmıştır.
* Kirasını bile ödeyemeyen ailelere milyonlarca lira kira yardımı yapılmaktadır.
* İhtiyaç sahiplerine 1 milyar lira yardım yapılmıştır.
* Yaşlı ve engelli 1.5 milyon ihtiyaç sahibine 10 milyar lira yardım yapılmış, ancak sorun çözülememiştir.
* Yardım almayan, emekli maaşı ile kavrulan yaşlı insanlar. TV kameralarına geçim sıkıntısı ve pahalılık demeçleri vermektedir.
* Marketlerde yeni yeni köşeler oluştuğu ifade edilmektedir. Çürük, çarık, ezik mallar bölümü! Utangaç müşterileri her geçen gün arttığı söylenmektedir.
* Bu ülkenin namusudur Türk Lirası… Ama Merkez Bankasının faiz politikası sonucu, 1 euro 12 lirayı, 1 dolar 11 lirayı, 1 gram altın 600 lirayı aşmış, yeni rekorlar beklenmektedir.!
Bizi idare edenlerin gözleri önünde fukaralaşmamıza rağmen, Onlar ‘başka dünyalarda yaşıyormuş gibi’ yapmakta, değişik açılardan ilginç yorumlar yapmaktadırlar.
Kamu oyu araştırması yapmakta olan kuruluşlar da farklı sonuçlar ilan etmektedir. Kamuoyu araştırma şirketlerinin anket sonuçlarına göre, son zamanlarda açıklanan sonuçlara göre, 20 yıldır iktidarı elinde tutan ve ülkemizi refaha kavuşturduğunu ileri süren partinin oyları, ‘bugün seçim olsa’ sorusu karşısında gün gün düşüyormuş, iktidar partisi eriyormuş.
Bunların gerçek durumu yansıtmadığı düşünülmektedir…
Kaç çıkmış mesela en son ankette oran? Yüzde 31.7!
Bu ne biliyor musunuz? AKP’nin 2002’de ahalimizden yüzde 34.3 oy alıp iktidarın ve memleketin sahibi olduğu orandan sadece yüzde 2.6 daha az oy demektir.
Bu ne biliyor musunuz? Türkiye’de ancak devlet yardımı ile yaşayan yüzde 34’lük kesimden sadece ve sadece yüzde 2.3 daha az bir oran. Yani? 2002’de iktidara taşıyanların yüzde 31.7’si hala AKP’den memnun! topu topu yüzde 2.6’sının canı yanmış!
O zaman, bir 20 yıl daha durmak yok memnuniyete devam edebileceğine inanmaktadır bazı siyasetçiler.
SATILAN KAMU İSTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ:
“KİT’lerde 1980 tarihinden sonra yaşanan dönüşüm sürecinde ikinci kırılma “özelleştirme ile gerçekleştirilmiştir. Özelleştirmenin alt yapısı 1983 tarihli 60 sayılı KHK ile hazırlanmıştır. Özelleştirme konusunda mevzuattaki ilk düzenleme 1984 tarihinde çıkarılan 2983 sayılı “Tasarrufların Teşviki ve Kamu Yatırımlarının Hızlandırılması Hakkında Kanun” ile gerçekleştirilmiştir.1984 yılında 233 sayılı KHK ile 60 sayılı KHK’ya benzer düzenlemeler getirilmiştir.”
Bu ve benzeri düzenlemelere dayanılarak, satılan kamu mallarının listesi aşağıya çıkarılmıştır: ,
Paşabahçe, Ereğli Demir Çelik, İskenderun Demir Çelik, ASELSAN hisseleri, HAVELSAN hisseleri, ETİ Holding, PETKİM, TÜPRAŞ, Sakarya Tank Palet, BURSAGAZ, ESGAZ, EÜAŞ Ahlat Akarsu Santrali, TEDAŞ Başkent Elektrik, Ünye Çimento, Türkiye Gübre Sanayi, TEKEL Alkollü İçkiler, İstanbul Sigara Fabrikası, Kıbrıs Türk Tütün, Merinos Hali, Seydişehir Eti Alüminyum, Mazıdağı Fosfat Tesisleri, Hekimhan Demir Madeni, Güney Ege Linyit, Ayvalık Tuz İşletmeleri, Çankırı Kaya Tuzlası, Et Balık Samsun Soğuk Hava, Sümer Holding, Yeşilova Halı Yün İplik, Manisa Pamuklu Mensucat, Beykoz Deri ve Kundura, Manisa Et-Tavuk Kombinası, Kütahya Şeker Fabrikası, OYAKBANK, Sınai Kalkınma Bankası, Yapı Kredi Bankası, Sabiha Gökçen Havalimanı, SEKA, THY-USAŞ hisseleri, Türk Telekom, AyCell, Araç Muayene İstasyonu, Ray Sigorta, Başak Sigorta, İskenderun Limanı, SÜTAŞ Malatya, Ortadoğu Teknopark, İstanbul İmar, TCDD Mersin Limanı, Büyük Efes Oteli, SEKA’nın fabrika ve tesisleri, Başkent Doğalgaz Dağıtım, Koç Holding hisseleri, THY lojmanları, Trakya Cam ve Anadolu Cam, KTHY hisseleri, TOFAŞ hisseleri, ÇELBOR, TAKSAN, Oymapınar Barajı, Antalya Limanı, GERKONSAN, DİTAŞ, TÜMOSAN, Ortadoğu Teknopark, Sakarya Traktör İşletmesi, HEKTAŞ, Büyük Ankara Oteli, Büyük Tarabya Oteli, Kızılay Emek İşhanı, Kuşadası Tatil Köyü, İstanbul Hilton, Çelik Palas Oteli, Erciyes Sosyal Tesisleri, Ataköy Otelcilik, Ataköy Marina, Yeditepe Beynelmilel Otelcilik, OYAK İnşaat hisseleri, MEYBUZ, ARÇELİK hisseleri, ASPİLSAN Askeri Pil Sanayi, TKİ’ye ait maden ruhsatları, Cam ve Çimento Sanayi, Soda Sanayi ve Metal, BUMAS, ERYAĞ, İstanbul İmar, SÜTAŞ hisseleri, Tercan İşletmesi makineleri ve Gemlik, Samsun, İstanbul ve Kütahya fabrikaları, İstanbul Satın Alma Müdürlüğü Binası, Şanlıurfa, Tekirdağ, Fatsa depoları, TEKEL Alkollü İçki Sanayi, Adana, Tokat, Bitlik, Malatya, Samsun-Ballıca Sigara Fabrikaları, Ambalaj Fabrikası Müdürlüğü Ankara Başmüdürlük Binası (ikiz kuleler)…
Bodrum tesisleri ve taşınmazları, Gemlik Suni İplik taşınmazları, İnegöl Kibrit Fabrikası, İstanbul Tütün Mamulleri, Kastamonu Jüt İpliği makine ve teçhizatları, TEKA, Sigara San. İşletmesi’ne ait puro marka ve varlıkları, İzmir Yaprak Tütün İşletmesi makine teçhizatları, Çamaltı, Tuzluca Tuzlası, Yavşan Tuzlası, Kağızman Tuzlası, Kaldırım Tuzlası, Kayacık Tuzlası, Kristal Tuz İşletmesi, Sekili Tuzlası, SÜMER Holding, Adıyaman, Bakırköy, Diyarbakır, Malatya, Sarıkamış ve TÜMOSAN işletmesi, Sarıkamış Ayakkabı, Çanakkale Sentetik Deri, Akdeniz İşletmesinin makine ve teçhizatları, Merinos İşletmesi makine ve teçhizatları, Adapazarı Şeker Fabrikası, Amasya Şeker Fabrikası, Et ve Balık Üretim, Mersin Soğuk Hava Depoları…
Akyazı, Anamur, Bayburt, Berdan, Besni, Bozkır Bozüyük, Bozyazı, Bünyan, Büyükkızoğlu, Carrah, Çağ, Çamardı, Çemişgezek, Değirmendere, Derinçay, Dere, Dereköy, Derme, Durucasu, Engil, Erciş, Erykenek, Ermenek, Esendal, Finike, Girlevik, Göksu, Hendek, Hoşap, İvriz, Karaçay, Karaköy, Kayadibi, Kayaköy, Kernek, Kısık ve Kiti, Kovada 1 ve Kovada 2, Koyulhisar, Kuzuculu, Malazgirt, Otluca, Pınarbaşı, Sızır, Silifke, Sönmez, Suuçtu, Telek, Uludere, Visera ile Zeyne santralleri…
Hamitabat elektrik üretim, Çatalağzı, Kangal, Kemerköy, Kemerköy liman sahası, Orhaneli, Seyitömer, Soma, Tunçbilek, Yatağan, Yeniköy termik santralleri…
Elektrik Üretim A.Ş., Akdeniz Elektrik, ARAS Elektrik, Başkent Elektrik, Boğaziçi Elektrik, Çamlıbel Elektrik, Çoruh Elektrik, Dicle Elektrik, Fırat Elektrik, Gediz Elektrik, İstanbul Anadolu Yakası Elektrik, Meram Elektrik, Osmangazi Elektrik, Sakarya Elektrik, Toroslar Elektrik, Trakya Elektrik, Uludağ Elektrik, Vangölü Elektrik, Yeşilırmak Elektrik dağıtım şirketleri…
İş Bankası hisseleri, Halk Bankası hisseleri, ETİ Holding: Mazıdağ Fosfat, Divriğ Demir Madeni, Alümina Madeni, Bursa Linyitleri işletmesi, ETİ Bakır, ETİ Elektro Metalurji, ETİ Gümüş, ETİ Krom, Çayeli Bakır işletmesi, Karadeniz Bakır, Samsun İşletmesi, Murgul İşletmesi, Giresun’da 2 büyük maden ruhsatı, Murgul Hidroelektrik Santrali, Samsun’daki taşınmazlar ve maden ruhsatları, Taşucu Tersane Alanı, Afyon, Aksu, Balıkesir, Kastamonu Akkuş, Çaycuma ve Karacasu İşletmeleri, Ankara Alım Satım Müdürlüğü binası, Ardanuç İşletmesi varlıkları, YİBİTAŞ Torba İşletmesi…
İskenderun Limanı, Derince Limanı, Taşucu Limanı, İskenderun İsdemir Limanı, Ereğli Erdemir Limanı, Türkiye uduysanız, bir çocuğun miniDenizcilik İşletmesi’ne ait 9 gemi, Çeşme Limanı, Trabzon Limanı, Deniz Nakliyat T.A.Ş.’ye ait 3 tanker, Dikili Limanı, Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı, Kuşadası Limanı, Ankara Feribotu, Samsun Feribotu, Karadeniz Gemisi, Nakliyat İnşaat Turizm İhracat Pazarlama A.Ş., Salıpazarı Liman Sahası, Turan Emeksiz yolcu gemisi, Yakıt 2 Gemisi, SSK eczaneleri, Köy Hizmetleri, REYTEK…
BU GÜNLERDE, DEĞERLİ KAMU ARAZİLERİ SATIŞ İLANLARI ÇIKYOR.
Hepsini okuduysanız, bir çocuğun minicik avuçlarına dolan suyun akıp gitmesini izleyip şaşkınlıkla bakakaldığı anı yaşamış olmalısınız.
Avuçlarımızdaydı bütün bunlar, gözlerimizin önünde parmak aralarımızdan kayıp gitti sonra!
Memnunlara not: Önümüzdeki 20 yılda Türkiye Cumhuriyeti’nin satacak başka malı mülkü kalmadı.
Taliban hariç dünya ile papaz haldeyiz. Hazinemiz ekside, parasını ödediğimiz savaş uçaklarını alamıyoruz. ABD destekli Yunanistan, Suriye topraklarında faaliyet gösteren, YPG hızla modern silahlara donatılmaktadır.
